Artikelen
Op deze pagina staan links naar artikelen over onderwerpen, die een relatie hebben met de stamboom van de familie Tilburgs/Tilborghs of met de streek waar de familie oorspronkelijk vandaan komt.
Geactualiseerd op 13 augustus 2020
De Bergeijkse sigaar was welkom in Indië (1946-1950).
Nederland stuurde tussen 1946 en 1950 zo'n 120.000 militairen naar Nederlands Indië, onder hen ruim veertig jongens uit Bergeijk. In het rantsoen van de gewone soldaat zaten geen sigaren. Om in die behoefte te voorzien ging het Katholiek Thuisfront in mei 1947 in Bergeijk alle deuren langs. Bij de eerste collecte werden plusminus duizend grote en kleine sigaren, enkele pakjes tabak en sigaretten opgehaald. Een maand later lezen we dat het Katholiek Thuisfront elke Bergeijkse soldaat - netjes in blik verpakt - met veertig grote en dertig kleine sigaren blij had gemaakt. Ad Tilborghs schreef er een prachtig geïllustreerd artikel over, dat eerder verscheen in het jaarboek van de Stichting Nederlandse Tabakshistorie. Lees meer ...
Een waarnemend burgemeester die in Bergeijk e.o. niet welkom was
Na de oorlog werd Frans Verhagen benoemd tot waarnemend burgemeester van Bergeijk. Zijn benoeming was zeer omstreden. Ad Tilborghs beschrijft waarom. Lees meer ...
Bergeijk telde verbazend veel onderduikers.
Het is opvallend hoeveel onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog in Bergeijk een veilige schuilplaats vonden. In dit artikel geeft Ad Tilborghs een overzicht van de bekende onderduikers en hun beschermers. Lees meer ...
Tilenzo, de sigaar voor iedere PTT ambtenaar.
In een fraai geïllustreerd artikel beschrijft Ad Tilborghs hoe de sigarenindustrie in Zuidoost Brabant tot bloei kwam, met bijzondere aandacht voor de sigarenfabriek van zijn grootvader Hein Tilborghs (1882-1961), fabrikant van de Tilenzo-sigaar. Dit artikel verscheen in het Jaarboek 2019 van de Stichting Nederlandse Tabakshistorie. Lees meer ...
De bevrijding van Bergeijk van dag tot dag
Frans (Peter Francis Josephus) Tilborghs (1912-2002) was persoonlijk getuige van de bevrijding van Bergeijk in september 1944. Zijn aantekeningen beslaan zes pagina's, die werden bewerkt door Ad Tilborghs. Lees meer ...
De groeten uit Den Haag
In 1915 stuurde Willem Rombouts vanuit Den Haag een kaart naar Jantje Panken in Bergeijk. Ad Tilborghs schreef er een artikel over. Lees meer ...
De Bergeijkse burgemeesters in oorlogstijd.
In de loop van de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) had Bergeijk twee burgemeesters. De eerste was Jan Klardie, de tweede Marcel Magnée. Beiden zijn interessant genoeg voor een herdenkingsartikel, geschreven door Ad Tilborghs. Lees meer ...
Het muurtje van Jan Muselaers.
In 1924 vond de Bergeijkse brievengaarder Jan Muselaers dat er een deugdelijke afscheiding moest komen tussen zijn perceel en het schoolplein. Maar hoe moest die eruit zien en wie moest hem betalen? Dat leidde tot een debat in de gemeenteraad. De muur is er gekomen en staat er nog steeds. Ad Tilborghs onttrok de ontstaansgeschiedenis aan de vergetelheid. Lees meer ....
De wondere wegen van Tante Pos.
Hondervijftig jaar postbezorging in Bergeijk. Ad Tilborghs beschrijft de ontwikkeling van de postkoets, de brievengaarder, de postbezorger in tijdelijke dienst bij PostNL en de teloorgang van het eens zo trotse Staatsbedrijf der PTT. Lees meer ....
Het Rijke Roomsche Leven in de schoolbanken
Het katholieke basisonderwijs was nog tot na de Tweede Wereldoorlog volledig doordrongen van het katholieke geloof. Dat gold zelfs voor ogenschijnlijk neutrale vakken zoals rekenen en taal. Kinderen leerden rekenen met aantallen aflaten en ontwikkelden hun schrijfmotoriek door religieuze voorwerpen na te tekenen. Bergeijkenaar Frans Rombouts speelde hierbij een eminente rol. Lees meer ....
Vijf boerderijtjes op de Grote Witrijt gaan in vlammen op nadat een krankzinnige vrouw haar kraambed in brand steekt (1762)
"Er was iets" in haar bed en daarom stak zij het in brand. Met haar eigen boerderij werden vier belendende boerderijen in de as gelegd. Eén daarvan was eigendom van Baltus Tilborgs. Cornelia Joosten was een half jaar eerder bevallen van haar vijfde kind en leed aan wat wij nu kraambedpsychose of postpartumpsychose noemen. Ook in de achttiende eeuw begreep men dat zij geen misdadiger was, maar dat zij aan een geestesziekte leed. De behandeling was echter aanmerkelijk primitiever dan tegenwoordig. Lees meer ....
Frans Tilburgs (1889) actief in het Haagse verenigingsleven en kunstverzamelaar?
Frans had het acteertalent van zijn vader geërfd. Toen hij nog in Woensel woonde trad hij al regelmatig op met zijn zuster. Maar na zijn verhuizing naar Den Haag ging hij ook zelf toneelstukken schrijven en regiseren. Daarnaast was hij voorzitter van de vereniging "Ons Brabant". Van beroep was Frans kleermaker. In 1936 ging hij failliet, maar in 1948 verkocht hij een kostbare tekening van Maria Sibylla Merian aan het Rijksmuseum in Amsterdam. Was hij ook kunstverzamelaar? Lees meer ...
Frans Tilburgs (1915-1988), succesvol amateurwielrenner.
In de jaren 1930 was Frans Tilburgs een succesvol amateurwielrenner. Hij begon op de zandbaan, die door zijn vader Huub Tilburgs in Helmond was aangelegd en waar de Helmondse wielerclub Buitenlust zijn oorsprong heeft. Lees meer ....
De weduwe Aarts begint sigarenfabriek
Lodevika Aarts-Moeskops was een dochter van Anna Maria Tilburgs en Hendrikus Moeskops. Nadat haar echtgenoot, de Eerselse burgemeester Franciscus Aarts in 1884 was overleden, begon zij een sigarenfabriek. Lees meer ....
In conflict met de wet. Kleine overtredingen en ernstige misdaden binnen de familie Tilburgs/Tilborghs.
Regelmatig kwamen leden van de familie Tilburgs/Tilborghs in conflict met de wet; voor dronkenschap, wederspannigheid, diefstal of geweldpleging. Maar niet alle wetsovertredingen waren even ernstig. Er was bijvoorbeeld ook sprake van zoutsmokkel, een loslopende hond, het lopen over verboden grond, het gebruik van een scheldwoord en verkeerde belastingpapieren voor een rijwiel of een paard. En in een aantal gevallen werd de verdachte vrijgesproken of golden verzachtende omstandigheden. Er zijn geen familieleden gevonden, die leefden van de misdaad. Dat neemt niet weg dat er toch enkele ernstige feiten zijn voorgevallen. Ze zijn voornamelijk opgetekend uit de archieven van het Brabants Historisch Informatiecentrum. Dat geeft wellicht een vertekend beeld van de regionale spreiding van de criminaliteit binnen de familie, maar van andere regio’s zijn de gegevens simpelweg (nog) niet openbaar. Lees meer...
Werkdruk in het onderwijs: niet van vandaag of gisteren.
Ad Tilborghs vergelijkt het lager onderwijs van nu met dat van de tijd dat meester Norbertus Panken nog voor de klas stond. Lees meer ....
De mannen van de sigaar. Fabrikanten en frotters in Zuidoost-Brabant.
Ad Tilborghs - zelf kleinzoon van een sigarenfabrikant - beschrijft de opkomst en ondergang van de sigarenindustrie in Zuidoost-Brabant. Lees meer ....
Mariet van Marinusse, kasteleinse van De Postduif
Mariet van Marinusse, oftewel Mariet Tilborghs-Sallaerts (1929-2012), was de kasteleinse van café De Postduif in Bergeijk. Zij speelde een belangrijke rol in het maatschappelijke en verenigingsleven in het Kempische dorp. Ad Tilborghs schreef een artikel over haar. Lees meer ...
Pastoor Joseph Tilburghs (1870-1953) beschreef de geschiedenis van de Venbergse molen.
Na zijn eervol ontslag als pastoor van het Belgische Melkwezer wijdde pastoor Joseph Tilburghs zich aan de beschrijving van de geschiedenis van de Venbergse watermolen. Ad Tilborghs vond zijn aantekeningen en schreef er een artikel over. Lees meer ....
Hein Tilborghs (1882-1961), een Bergeijkse sigarenfabrikant.
In 1913 begon Hein Tilborghs in Bergeijk een eigen sigarenfabriek met de merknaam Tilenzo. Hij combineerde de functie van sigarenfabrikant met die van postbode. Dat leverde veel klanten op, maar ook een reprimande van de directeur-generaal van de Posterijen. Zijn kleinzoon Ad Tilborghs schreef een boeiend artikel over de activiteiten van zijn grootvader en besteedde daarin ook aandacht aan de Bergeijkse sigarenindustrie. Lees het artikel.
Bergeijk scoorde hoog als zoutsmokkelnest.
Hoe arm en wanhopig moet je zijn om bij nacht en ontij door bos en beemden met een zware zak zout op de rug de grens over te steken? Bergeijkenaren, die normaal het zout in de pap niet verdienden, waagden het er op. Eén van hen was Arnoldus Tilburgs (1844-1898). Vaak werden ze beloond met arrestatie en eenzame opsluiting. Lees meer ....
Hondsdolheid in de Kempen.
Hondsdolheid is een gevreesde ziekte, die begin 20e eeuw in de Kempen veel voorkwam. De bestrijding was primitief en grotendeels gebaseerd op bijgeloof totdat Louis Pasteur een vaccin uitvond. Lees meer ....
Mario Tilborghs (1960) succesvol op Vaticaans Songfestival.
In 1983 was Mario Tilborghs één van de winnende deelnemers aan een Internationaal Festival voor Gospelmuziek in Vaticaanstad. Zij werd ontvangen door paus Johannes Paulus II en werd uitgenodigd om deel te nemen aan een Songfestival op het eiland Malta, waar ze een staande ovatie kreeg. Lees meer ....
Peer Tilburgs (1915-2002) en zijn zwager Harrie van Oirschot in het verzet.
Peer Tilburgs en zijn zwager Harrie van Oirschot helpen in 1943 een bemanningslid van een neergestorte Engelse bommenwerper en zetten Engelse soldaten op een ontsnappingsroute. Lees meer ....
Bergeijk in oorlogstijd
In mei 2015 verscheen het langverwachte boek van Johan Biemans over Bergeijk in de Tweede Wereldoorlog. De familie Tilburgs/Tilborghs komt in dit boek verrassend veel aan bod. Lees meer ....
1940-1944. Peer Tilburgs over de bezetting en bevrijding van Bergeijk.
Peer Tilburgs (1915-2002) had levendige herinneringen aan de bezetting en bevrijding van Bergeijk. Hij vertelt hierover in interviews met Johan Biemans, die zijn opgenomen in "Bergeijk in oorlogstijd". Lees meer ....
Peer Tilburgs (1915-2002) in concentratiekamp Vught.
Op 29 april 1943 kondigde de bezetter aan dat 300.000 Nederlandse oud-militairen zich moesten melden als krijgsgevangenen. Als reactie gingen veel boeren in staking en leverden geen melk meer aan de melkfabriek, zo ook in Bergeijk. Peer Tilburgs was secretaris van de Jonge Boerenstand. Hij werd gearresteerd en afgevoerd naar concentratiekamp Vught. Lees meer ....
Jan Verstappen, een 7-jarig onschuldig crimineel kind uit Bergeijk (1867)
Jan Verstappen stak als 7-jarig jongetje per ongeluk het huis van Johanna Moonen in brand. De rechter oordeelde dat hij daarvoor - gezien zijn leeftijd - niet verantwoordelijk kon worden gesteld, maar vond het wel nodig om hem voor tien jaar naar een verbetergesticht in Alkmaar te sturen. Het kwam nooit meer goed met Jan Verstappen. Lees meer ....
Meester Panken (1819-1904), chroniqueur van het Kempenland
Meester Panken schreef een verbijsterend aantal egodocumenten. Daarin wordt een tiental keren de familie Tilburgs/Tilborghs genoemd. Lees meer ....
Oude Glorie van de Bergeijkse Sigaar en Spiritus
In mei 2014 verscheen een prachtig en waardevol boek over de sigarenindustrie van Bergeijk (1866-1966). Hierin wordt ook uitgebreid stilgestaan bij de sigarenfabriek van Hein Tilborghs, TILENZO (zie kroniek 1913). Lees meer ....
Misterke Wijnen
Martinus Wijnen (1872-1954), in de volksmond misterke Wijnen genoemd, was in Bergeijk bekend als iemand die niet bepaald in de pas liep met de dorpse conventies. Zo kwam hij in conflict met de clerus, en over het socialisme had hij ook zo zijn eigen mening. Jan Schellekens, een neef van moederskant, heeft zijn leven in het kort beschreven. Een opmerkelijk verhaal over het Bergeijk van toen. Lees meer .....
Moord en brand in Kempenland. Adam Tilborghs veroordeeld tot het zwaard vanwege dood Antonij Franken
In de nacht van 5 op 6 augustus 1781 leidde een ruzie tussen Adam Tilborghs en zijn buurman Antonij Franken tot de dood van de laatste. Adam bekende, na confrontatie met de folterwerktuigen, en werd ter dood veroordeeld. Lees meer .....
Bergeijkse landverhuizers naar Noord-Amerika
In de 19e eeuw lieten veel Kempenaren in navolging van andere Nederlanders huis en haard achter om in Noord-Amerika een nieuw bestaan op te bouwen. Onder hen waren ook enkele Bergeijkenaren. Waar vertrokken ze? Hoe verliep de reis en waar kwamen ze terecht? Lees meer ....